
Глаукома - хроник прогрессив күз авыруы, ул кубесенчә картларга тәэсир итә
Күз эчендәге басымның (ВГД) югары дәрәҗәсе фонында күрү нервы җепселләренең прогрессив җимерелүе белән характерлана. Авыру әкренләп, сизелмичә үсә, бу авыруны соңрак диагностикалауга һәм глаукома нәтиҗәсендә инвалидлыкның үсүенә китерә
Нинди глаукома була?
Глаукоманың 2 төп формасы бар: ачык почмаклы һәм ябык почмаклы:
- Ачык почмаклы глаукома күз эчендәге сыеклыкны чыгаручы структураларда дегенератив үзгәрешләр нәтиҗәсендә үсә, бу күз нервысының челтәркатлауда урнашкан һәм күрү нервы тишеге һәм рәшәткәле пластинка аша чыккан күз нервы җепселләренә зарарлы йогынты ясый торган кузнен эчке басмымын арттыруга китерэ. Беренчел ачык почмаклы глаукома формалары булып гади глаукома, пигментлы глаукома, псевдоэксфолиатив глаукома, нормаль басымлы глаукома тора.
- Ябык почмаклы глаукома глаукоманың әлеге формасы, күз алмасы төзелеше, аның зурлыгы, күз алмасы структураларының (могез катлау һәм тосле катлау) якын урнашуы һәм аларның алгы камера почмагында практик рәвештә кагылышы, бу күз эчендәге сыеклык агымының бозылуына китерә. Еш кына бу патология катаракта үсеше вакытында очрый,анда күз ясмыгы әкренләп зурлыгында арта, могез катлау тосле катлауга якынлаша.
Шулай ук глаукоманың катнаш формасы да бар, ул үзендә авыруның теге яки бу формасының билгеләрен дә үз эченә ала.
Глаукома беренчел һәм икенчел глаукомаларга бүленә:
- Беренчел глаукома авыруның сәбәбе күзнең дренаж системасы белән турыдан-туры бәйле һәм клиник симптомнар үсешенә кадәр үсә.
- Икенчелге глаукома башка күз (яндыру, травма, онкология, кан тамырлары) авырулары фонында, күз алмасы патологиясен китереп чыгаручы тумыштан килгән синдромнар фонында яки соматик авырулар фонында үсә.
Диагностика ысуллары
- Күрү үткенлеген билгеләү авторефрактометр һәм фороптер кулланып үткәрелә;
- Тонометрия күз эчендәге басымны (алга таба ВГД) төрле ысуллар белән үлчәү: Маклаков буенча тонометрия, Гольдман буенча тонометрия, пневмотонометрия, Icare импрессия тонометориясе. Куз басымын үлчәү ысуллары пациентка күбрәк кулланылган саен, алынган мәгълүматлар ышанычлырак була;
- Күз эчендәге басымны (ВГД) тәүлеклек монитогинг пациентның кулына күз эчендәге басымны үзлегеннән үлчәү өчен Icare (Финляндия) Аппараты бирелә. Бер атна дәвамында пациентның тәүлекнең теләсә кайсы вакытында басымны үлчәү мөмкинлеге бар, шуннан соң аппатар хәтерендә теркәлгән мәгълүматлардан доктор ВГДНЫҢ тәүлеклек тирбәлешләре графигын формалаштыра. Көндәлек үзгәрешләр дәрәҗәсе кимрәк булган саен, глаукома әкренрәк үсәчәк;
- Гониоскопия заманча контактлы линзалар кулланып, ярылы лампа ярдәмендә үткәрелә. Барлык пациентларга диагноз кую һәм дәвалау тактикасын билгеләү өчен башкарыла;
- Офтальмоскопия бинокуляр турыдан-туры булмаган асферик линзалар методикасы яки Гольдман линзасы белән турыдан-туры методика ярдәмендә күз нервысын һәм челтәркатлау нерв җепселләре катламын тикшерү;
- Стереофотография төрле линзалар һәм ярылы лампа ярдәмендә күз алмасының алгы кисәкенең һәм күз төбенең торышы теркәлә, аларны динамикада бәяләү өчен
- Күрү нервы дискының конфокаль Сканерлау офтальмоскопиясе (ДЗН) HRT - сканерлаучы лазер офтальмоскобы ярдәмендә үткәрелә. Процессны объективлаштырырга ярдәм итә, ДЗН нейроретиналь билбау күрсәткечләренең санлы кыйммәтләрен, нерв җепселләре катламының калынлыгын, ДЗН экскавациясе халәтен бирә.
- Күрү нервы һәм челтәркатлау дискының оптик когерент томографиясе (ОКТ) Heidelberg (Германия) фирмасының Spectralis OCT - томографы ярдәмендә үткәрелә, ул күз структурасын бик тиз тикшерергә һәм микро-дәрәҗәдә беренчел үзгәрешләрне ачыкларга һәм күзнең челтәркатлау һәм ДЗНның аркылы-секцион сурәтләрен алырга мөмкинлек бирә;
- Периметрия HFA (Humphrey Field Analyzer) күрү кыры анализаторы ярдәмендә үткәрелә. Периметр моделе күрү кырындагы үзгәрешләрне, шул исәптән аларның башлангыч стадияләрен дә, ышанычлы ачыклауның барлык төп мөмкинлекләрен бирә. Чөнки башлангыч стадияләрдә пациент яки башка периметрия ысуллары белән билгеләнмәгән үзәк күрү кыры дефектлары гына була. Шулай ук классик дуга периметрында күрү кырларын билгеләүнең стандарт методикасы кулланыла;
- Кератопахиметрия АКШның Alcon компаниясенеңльтратавышлы пахиметри ярдәмендә үткәрелә. Бу методика стандартлаштырылган һәм клиник тикшеренүләр өчен кабул ителә
- А-Сканерлау АКШның Alcon компаниясенең а-сканерында башкарыла торганльтратавыш методикасы. Күз алмасының озынлыгын һәм аның структураларын билгеләү өчен үткәрелә.
- Ультратавыш биомикроскопиясе (УБМ) кирәк булганда билгеләнә һәм ультратавыш диагностикасы буенча белгеч тарафыннан башкарыла.
Методы лечения глаукомы
Основное направление лечения глаукомы
– снижение внутриглазного давления путём закапывания глазных капель. В случае невозможности применения лекарственных препаратов по различным причинам – используются методы лазерного оперативного лечения. Также существуют формы глауком, которые изначально требуют хирургического лечения болезни.
! Следует помнить, что глаукома – это хроническое прогрессирующее заболевание, поэтому лечение и наблюдение пациента должно быть систематическим. Необходимо проведение также плановых курсов или дедистрофической терапии не менее, чем два раза в год по назначению врача и обязательно с учетом соматического, неврологического и терапевтического статуса.
Показания к хирургическому лечению глаукомы:
- отсутствие стабилизации внутриглазного давления при медикаментозном и (или) лазерном лечении;
- прогрессирование глаукомного процесса;
- невозможность проведения лазерного лечения; непереносимость медикаментозного лечения.
! Помните, что своевременное лечение глаукомы и катаракты даёт возможность сохранить зрение!
Благодаря возможности одномоментного лечения катаракты и глаукомы в Республиканской клинической офтальмологической больнице перед пациентом больше не стоит такой вопрос: «Какое заболевание лечить в первую очередь? Катаракту или глаукому?»
- У пациентов пожилого возраста, как правило, на одном и том же глазу развивается несколько осложняющих друг друга патологий. Например, в 20-30% случаев глаукома развивается параллельно с катарактой. В таких случаях проводится комбинированная операция.
- В случае сочетания катаракты и вторичной глаукомы как её следствия проводится ультразвуковая факоэмульсификация катаракты с имплантацией интраокулярной линзы. Вмешательство избавляет от катаракты и восстанавливает остроту зрения. Вмешательство позволяет остановить дальнейшее развитие глаукомы без проведения дополнительных антиглаукомных операций.
- Если катаракта развилась на фоне уже имеющейся глаукомы, одномоментно выполняются две операции: непроникающая глубокая склерэктомия – операция по лечению глаукомы и ультразвуковая факоэмульсификация катаракты. Непроникающая глубокая склерэктомия позволяет восстановить естественный баланс жидкости в глазу при открытоугольных формах глаукомы, оптимально нормализировать внутриглазное давление. Для повышения эффекта антиглаукомной операции применяются специальные современные дренажи. Проведение ультразвуковой факоэмульсификации позволяет избавиться от катаракты.
Результат одномоментного лечения катаракты и глаукомы – избавление от катаракты, восстановление зрения и нормализация внутриглазного давления.
Лазерные методы лечения:
- селективная лазерная трабекулопластика (СЛТ)
- аргон-лазерная трабекулопластика (АЛТП)
- YAG-лазерная периферическая иридотомия (ПИТ)
- лазерная десцеметогониопунктура (ЛДГП)
- лазерная гониопластика (ЛГП)
- селективная лазерная трабекулопластика (СЛТ) - используется с применением специального нетеплового лазерного излучения на всю область трабекулы, а не только проекции шлеммова канала. При этом селективная лазерная трабекулопластика не вызывает термального повреждения ткани трабекулы и коагуляционного некроза ее клеток и коллагеновых волокон за счет очень короткой продолжительности импульса, что позволяет повторять использования этого метода (в случае рецидива).;
- аргон-лазерная трабекулопластика (АЛТП) - используется при открытоугольной глаукоме с помощью нанесения лазерных коагулятов в зоне проекции шлеммова канала с использованием одних и тех же параметров лазерного воздействия.;
- YAG-лазерная периферическая иридотомия (ПИТ) - с помощью сфокусированного лазерного луча производится небольшое отверстие в периферической части радужки. Через это отверстие осуществляется отток внутриглазной жидкости из заднего отрезка глаза в передний, что препятствует резкому подъему внутриглазного давления. Применяется при врождённой и закрытоугольной глаукоме;
- лазерная десцеметогониопунктура (ЛДГП);
- лазерная гониопластика (ЛГП);
Возможно комбинирование методов.
"Селективная лазерная трабекулопластика" (далее СЛТ) - это простая, но весьма эффективная лазерная процедура, которая снижает внутриглазное давление и поэтому показана при глаукоме. Это лечение может быть выполнено в амбулаторных условиях и занимает не более 5 минут. СЛТ это мягкая неинвазивная процедура, что позволяет повторять её, если есть такая необходимость.
В чём принцип СЛТ?
Как происходит операция СЛТ?
Перед процедурой в глаз закапывают капли для местной анестезии. Через специальный микроскоп импульсы лазерного излучения очень аккуратно доставляются в нужные точки дренажной зоны глаза. Весь процесс занимает несколько минут и почти не ощутим пациентом. Примерно через три дня после СЛТ внутриглазное давление значительно снижается, в 80% случаев на 20-30%. После операции пациенту необходимо продолжать регулярные обследования у врача.
"Лазерная иридэктомия" - это быстрая и безболезненная лазерная хирургическая процедура. Она абсолютно безопасна и не требует госпитализации. Этот метод применяется у пациентов с узкоугольной глаукомой, первичной и вторичной закрытоугольной глаукомой. Лазерная иридэктомия заключается в формировании небольшого отверстия в периферическом отделе радужки. Иридэктомия показана при функциональном зрачковом блоке и приводит к выравниванию давления между задней и передней камерами глаза, открытию угла передней камеры.
В чём принцип лазерной иридэктомии?
Лазерная иридэктомия – заключается в формировании небольшого отверстия в периферическом отделе радужки с помощью YAG лазера. Иридэктомия показана при функциональном зрачковом блоке и приводит к выравниванию давления между задней и передней камерами глаза, открытию угла передней камеры. Проводится в условиях местной анестезии с закапыванием обезболивающих капель, длится несколько минут и пациент может сразу вернуться к своим повседневным занятиям. После иридэктомии иногда требуется применение анти-глаукомных капель, как и до операции.